Dayanıqlı inkişafın təmin olunması yalnız iqtisadi resursların düzgün bölüşdürülməsi ilə deyil, eyni zamanda möhkəm dövlətçilik ənənələrinin formalaşması və qorunması ilə sıx bağlıdır. Tarixi təcrübə göstərir ki, uzunmüddətli inkişaf yolunu seçən dövlətlər idarəetmədə ardıcıllıq, hüquqi sabitlik və cəmiyyətlə qarşılıqlı etimad üzərində qurulan ənənələrə malik olmuşlar. Bu ənənələr nəsildən-nəslə ötürülərək dövlətin institusional yaddaşını formalaşdırır və dəyişən şəraitdə belə inkişafın davamlılığını təmin edir.
Dövlətçilik ənənələrinin əsas sütunlarından biri güclü hüquq sistemidir. Qanunun aliliyi prinsipi yalnız hüquqi münasibətləri tənzimləmir, həm də vətəndaşların dövlətə olan inamını möhkəmləndirir. Hüquqi sabitlik investisiya mühitinin yaxşılaşmasına, sahibkarlığın inkişafına və sosial ədalətin təmininə şərait yaradır. Bu isə dayanıqlı iqtisadi artımın və sosial rifahın əsas şərtlərindən biridir. Tarixən hüquqi normalara söykənən dövlətlər daxili və xarici çağırışlara daha çevik və səmərəli cavab verə bilmişlər.
Digər mühüm ənənə səmərəli və məsuliyyətli idarəetmədir. Dövlət idarəçiliyində peşəkarlıq, şəffaflıq və hesabatlılıq prinsiplərinin qorunması resurslardan düzgün istifadəyə imkan yaradır. Bu ənənə korrupsiyanın qarşısının alınmasına, dövlət proqramlarının effektiv icrasına və uzunmüddətli strateji planlaşdırmaya zəmin yaradır. Dayanıqlı inkişaf yalnız qısa müddətli nəticələrə deyil, gələcək nəsillərin maraqlarına hesablanan qərarlar tələb etdiyindən, məsuliyyətli idarəetmə xüsusi əhəmiyyət daşıyır.
Sosial həmrəylik və inklüzivlik də dövlətçilik ənənələrinin vacib tərkib hissəsidir. Cəmiyyətin bütün təbəqələrinin inkişaf prosesinə cəlb olunması, sosial bərabərliyin və imkanların ədalətli bölüşdürülməsi daxili sabitliyi möhkəmləndirir. Sosial sabitlik isə iqtisadi və siyasi inkişafın davamlı olmasının əsas şərtidir. Tarixi olaraq sosial ədalətə və həmrəyliyə önəm verən dövlətlər daxili qarşıdurmalardan uzaq olmuş, inkişaf yolunda daha möhkəm addımlar atmışlar.
Nəhayət, milli-mənəvi dəyərlərə söykənən dövlətçilik ənənələri dayanıqlı inkişaf üçün ideoloji əsas yaradır. Tarixi yaddaş, mədəni irs və milli kimlik dövlətin inkişaf strategiyasına mənəvi dayaq verir. Bu dəyərlər modernləşmə prosesində milli maraqların qorunmasına, qloballaşma şəraitində isə özünəməxsus inkişaf modelinin saxlanmasına imkan yaradır. Beləliklə, güclü dövlətçilik ənənələri yalnız keçmişin mirası deyil, həm də gələcəyə yönəlmiş dayanıqlı inkişafın etibarlı təminatıdır.
Afaq Mustafayeva,
YAP Xəzər rayon təşkilatının mühasibi
