Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 8 dekabr 2025-ci il tarixində Slovakiyaya rəsmi səfəri iki ölkə münasibətlərinin inkişafında mühim mərhələ kimi qiymətləndirilə bilər. Səfər çərçivəsində mətbuata verilən bəyanat həm ikitərəfli siyasi əlaqələrin mahiyyətini, həm də iqtisadi əməkdaşlığın genişlənmə perspektivlərini aydın şəkildə ortaya qoydu. Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, Slovakiya və Azərbaycan “sözün əsl mənasında dost ölkələr və strateji tərəfdaşlardır”. Bu sözlər təkcə diplomatik etiket deyil, iki ölkə arasında son illər formalaşmış qarşılıqlı etimad və praqmatik əməkdaşlıq modelinin real təsviridir. Slovakiya-Azərbaycan münasibətlərinin ən mühüm mərhələlərindən biri 2024-cü ildə imzalanmış Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamə olmuşdur.
Prezident Əliyevin qeyd etdiyi kimi, bu sənəd əlaqələri ən yüksək səviyyəyə qaldırmış və tərəflər arasında əməkdaşlığa institusional dinamika gətirmişdir. Strateji tərəfdaşlıq statusu iki ölkənin qarşılıqlı fəaliyyətinə uzunmüddətli xarakter verir, əməkdaşlığı təsadüfi siyasi dövrilikdən çıxarıb, davamlı və sistemli platformaya çevirir. Məhz bu səbəbdəndir ki, sənədin imzalanmasından sonra iqtisadi, enerji, nəqliyyat, təhlükəsizlik və digər sahələrdə əməkdaşlıq daha intensiv xarakter almışdır. Prezident İlham Əliyevin bəyanatında xüsusi vurğuladığı məqamlar arasında “bütün istiqamətlər üzrə fəal işləyən müştərək komandaların fəaliyyəti” mühüm yer tutur.
Bu, iki dövlət arasında yalnız yüksək səviyyəli siyasi iradənin deyil, həm də praktiki icra mexanizmlərinin möhkəmləndiyini göstərir. Birgə iqtisadi işçi qrupun fəaliyyətinin genişləndirilməsi isə iqtisadi əlaqələrin təkcə mövcud səviyyədə saxlanılması deyil, eyni zamanda yeni layihə və təşəbbüslərin gündəmə gətirilməsi deməkdir. Energetika sahəsi Slovakiya-Azərbaycan əməkdaşlığının ənənəvi və strateji sütunlarından biri kimi xüsusilə ön planda dayanır. Prezident Əliyev çıxışında bu sahədə artıq konkret nəticələrin əldə olunduğunu bildirib. 2024-cü ildə ilk dəfə Azərbaycan qazının Slovakiyaya tədarük edilməsi iki ölkə arasında enerji təchizat xəritəsində yeni səhifə açmışdır. Bu, həm Azərbaycanın enerji ixrac coğrafiyasını genişləndirir, həm də Slovakiyanın enerji təhlükəsizliyini diversifikasiya edir. Prezidentin “Slovakiyanın ehtiyac duyduğu səviyyədə və istənilən həcmdə Azərbaycan enerji resurslarını təmin edə bilərik” fikri Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyində oynadığı rolun real göstəricisidir. Enerji əməkdaşlığının dərinləşməsi təkcə qaz tədarükü ilə məhdudlaşmaya bilər.
Strateji tərəfdaşlıq çərçivəsində bərpaolunan enerji, yaşıl texnologiyalar və enerji infrastrukturu sahələrində də əlaqələrin genişləndirilməsi üçün real potensial mövcuddur. Azərbaycanın son illər yaşıl enerji sahəsində həyata keçirdiyi layihələr – xüsusilə Xəzər dənizi külək parkları, günəş enerjisi stansiyaları və yaşıl hidrogen təşəbbüsləri – Slovakiya kimi Avropa İttifaqı ölkələri ilə yeni əməkdaşlıq formatlarına geniş imkanlar yaradır. Azərbaycan və Slovakiya arasında əməkdaşlığın digər mühüm istiqaməti iqtisadi-ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsidir.
Prezident Əliyevin vurğuladığı “bütün istiqamətlər üzrə fəal əməkdaşlıq” məhz hər iki ölkənin biznes dairələrinin fəaliyyətini stimullaşdırır, qarşılıqlı investisiya axınlarının artmasına təkan verir. İkitərəfli işçi qruplar vasitəsilə sənaye, nəqliyyat-logistika, kənd təsərrüfatı, informasiya texnologiyaları kimi sahələrdə praktiki layihələrin həyata keçirilməsi üzərində iş aparılması bu əlaqələrin davamlı xarakter almasında mühüm rol oynayır. Prezident İlham Əliyevin Bratislavada səsləndirdiyi fikirlər Azərbaycan-Slovakiya münasibətlərinin gələcək inkişafı üçün həm siyasi iradəni, həm də strateji kursu müəyyən edir.
Bu münasibətlər təkcə ikitərəfli əməkdaşlıq kontekstində deyil, həm də geniş regional çərçivədə əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan Şərqlə Qərbi birləşdirən mühüm nəqliyyat və enerji qovşağı kimi Avropa ölkələri üçün strateji tərəfdaşdır. Slovakiya isə Avropa İttifaqında regional təhlükəsizlik, iqtisadi əməkdaşlıq və enerji siyasətində fəal mövqeyə malik dövlətdir. Bu amillər Aleksan və Bratislava arasında əməkdaşlığın perspektivli, davamlı və qarşılıqlı faydalı olacağını göstərir.
Nəticə olaraq, Prezident İlham Əliyevin 8 dekabr 2025-ci il bəyanatı Slovakiya ilə Azərbaycanın dostluq və tərəfdaşlıq münasibətlərinin daha da möhkəmlənməsinə xidmət edən siyasi mesaj olmaqla yanaşı, iki ölkənin gələcək əməkdaşlığının konturlarını da müəyyən edir. Strateji tərəfdaşlıq çərçivəsində formalaşan bu əməkdaşlıq modeli qarşıdakı illərdə həm siyasi, həm də iqtisadi sahələrdə daha böyük nəticələr vəd edir.
İsmayıl Nağızadə,
Yeni Azərbaycan Partiyası, Məsləhətçi
