25 noyabr, Kəlbəcər şəhəri günü, Azərbaycanın zəngin tarixi və mədəni irsinin ayrılmaz bir hissəsi olan Kəlbəcərin xüsusi günüdür. Bu gün, Kəlbəcərin gözəlliklərini, tarixi abidələrini və burada yaşayan insanların irsini tanıtmaq, eyni zamanda işğaldan azad olunmağı qeyd etmək məqsədini güdür. Kəlbəcər, yalnız coğrafi baxımdan deyil, həm də mədəni və tarixi kontekstdə Azərbaycanın qəlbində bir yer tutur. Kəlbəcərin tarixi minilliklər əvvələ gedib çıxır. Region, müxtəlif xalqların və mədəniyyətlərin kəsişdiyi bir məkan olmuşdur. Kəlbəcərdə tapılan arxeoloji tapıntılar, burada insanların çox qədim dövrlərdə yaşadığını sübut edir. Kəlbəcərin tarixi abidələri arasında, XIII-XIV əsrlərə aid olan qala və məscidlər, eləcə də qədim yerleşim yerleri vardır. Bu abidələr, bölgənin zəngin mədəni irsini təmsil edir. Bölgə, həmçinin strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Tarixi İpək Yolu üzərində yerləşməsi, Kəlbəcərin iqtisadi və ticarət baxımından inkişafına səbəb olmuşdur. Kəlbəcərin dağlıq ərazisi, burada yaşayan insanlara müxtəlif təbii resurslardan faydalanmağa imkan tanıyırdı. Kəlbəcər, mədəni cəhətdən də çox zəngin bir bölgədir. Kəlbəcərin musiqisi, rəqsləri, milli geyimləri və mətbəxi, burada yaşayan insanların həyat tərzinin bir hissəsidir. Kəlbəcərin xalq musiqisi, xüsusilə də “qaytağı” və “dastan” kimi ənənəvi formaları, bölgənin mədəni irsinin vacib bir hissəsidir. Kəlbəcər həm də gözəl xalçaçılıq mərkəzi ilə tanınır. Hər il 25 noyabrda keçirilən tədbirlərdə, Kəlbəcərin folklorunu tanıdan konsertlər, sərgilər və yarışmalar təşkil edilir. Bu tədbirlər, gənc nəsli milli irsi qorumağa və yaşatmağa təşviq edir. Kəlbəcərin mədəniyyətinin qorunması, yalnız yerli əhalinin deyil, bütün Azərbaycan xalqının məsuliyyətidir. 1993-cü ildən etibarən Kəlbəcər, Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalına məruz qalmışdır. Bu işğal, yerli əhalinin evlərini tərk etməsinə, tarixi abidələrin dağıdılmasına və bölgənin mədəni irsinin itirilməsinə səbəb olmuşdur. Kəlbəcərin itirilməsi, Azərbaycan xalqı üçün ağır bir itki olmuşdur. Uzun illər boyu, Kəlbəcərin azad olunması üçün mübarizə aparılmışdır. 2020-ci ildə baş vermiş İkinci Qarabağ müharibəsi nəticəsində Kəlbəcər, 44 günlük mübarizənin ardından, azad edilmişdir. Bu, 25 noyabr tarixini daha da əhəmiyyətli edir. Kəlbəcər şəhəri günü, həmçinin bölgənin bərpası üçün atılan addımları, yeni infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsini, insanların geri dönməsi üçün yaradılan şəraiti xatırlamaq məqsədini güdür. Kəlbəcərin azad edilməsindən sonra, regionun bərpası üçün genişmiqyaslı işlərə başlanmışdır. İnfrastruktur layihələri, yolların və elektrik şəbəkələrinin bərpası, su və kanalizasiya sistemlərinin yaradılması, bölgənin inkişafı üçün əsas istiqamətlərdən biridir. Dövlət və beynəlxalq təşkilatlar, Kəlbəcərin sosial-iqtisadi inkişafına dəstək vermək üçün bir sıra layihələr həyata keçirir. Bu layihələr, həmçinin müharibə nəticəsində evsiz qalan insanların geri dönməsi və yerli iqtisadiyyatın bərpasını hədəfləyir. Kəlbəcər, təbii resursları, gözəl təbiəti və turist potensialı ilə, Azərbaycan iqtisadiyyatında mühüm rol oynaya bilər. 25 noyabr – Kəlbəcər şəhəri günü, Azərbaycanın tarixi və mədəni irsinin, milli birliyin və bərpa ruhunun simvoludur. Bu gün, Kəlbəcərin zəngin irsini yaşatmaq, bölgənin bərpası üçün bir araya gəlmək və Azərbaycanın gələcəyi üçün birlikdə çalışmaq üçün bir fürsət yaradır. Kəlbəcər, Azərbaycanın qəlbindəki xüsusi yerini qorumağa davam edəcək və bu gözəl torpağın gələcəyi üçün bir simvol olacaqdır. Kəlbəcər şəhəri günü, mədəniyyətin və folklorun yaşadılması üçün bir fürsət yaradır. Bu gün, Kəlbəcərin musiqisi, rəqsləri, milli mətbəxi və xalq sənətləri ilə bağlı müxtəlif tədbirlər təşkil olunur. Gənclərin bu irsi yaşatması, onların gələcək nəsillərə ötürməsi üçün xüsusi önəm daşıyır. Bu günün qeyd olunması, yalnız keçmişin unudulmaması deyil, eyni zamanda gələcəyin işıqlandırılması deməkdir. Kəlbəcərin mədəni irsi, yalnız yerli əhali üçün deyil, bütün Azərbaycan üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu irsin qorunması və inkişaf etdirilməsi məqsədilə müvafiq dövlət və qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən müxtəlif layihələr həyata keçirilir. Kəlbəcərin tarixi, mədəniyyəti və gözəllikləri bu gün bir daha xatırlanır. Kəlbəcər şəhəri günü, həm də gənc nəsli bu irsi yaşatmağa, Kəlbəcəri daha da inkişaf etdirməyə təşviq edir. Hər birimizin borcu, bu gözəl torpağın mədəniyyətini, tarixini və ənənələrini qorumaqdır.
İlham Quliyev,
YAP-ın gənc fəalı