Beynəlxalq məsələlərə yanaşma, dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlar arasında mübahisələrin həlli, əməkdaşlıq və qarşılıqlı əlaqələrin inkişafı üçün əsas rol oynayır. Bu yanaşmaların formalaşmasında forumların rolu çox mühümdür. Forumlar, müxtəlif ölkələrin və təşkilatların bir araya gələrək müzakirələr apardığı, fikir mübadiləsi etdiyi, strateji planlar qurduğu platformalardır. Forumlar, dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlar arasında diplomatik münasibətlərin inkişafında mühüm alətlərdir. Məsələn, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) baş iclasları, Dünya Ticarət Təşkilatının (WTO) toplantıları, və ya Böyük Yeddinin (G7) sammitləri, müxtəlif ölkələrin qarşılıqlı maraqlarını nəzərə alaraq beynəlxalq məsələlərə yanaşmalarını formalaşdıran platformalardır. Bu cür forumlar ölkələrə bir-birini anlamaq, ortaq problemləri müzakirə etmək və təcrübə mübadiləsi aparmaq imkanı verir.
Beynəlxalq məsələlərə yanaşmalar yalnız iki və ya çox tərəfli münasibətlərdən ibarət deyil. Forumlar, müxtəlif maraqların və baxış bucaqlarının bir araya gəlməsini təmin edir. Məsələn, ekoloji problemlərin həlli, beynəlxalq ticarət, təhlükəsizlik məsələləri kimi mövzularda müxtəlif ölkələr öz mövqelərini təqdim edir və qarşılıqlı anlaşma təmin olunur. Forumlarda aparılan müzakirələr həmçinin, münaqişələrin həllinə və diplomatik yollarla anlaşmazlıqların azaldılmasına da kömək edir.
Müasir dövrdə forumların rolu daha da artır. Məlumat texnologiyalarının inkişafı, qloballaşmanın artması və yeni beynəlxalq təhlükəsizlik təhdidlərinin ortaya çıxması ilə forumlar daha çox sahələri əhatə etməyə başlamışdır. İnternetin və sosial medianın təsiri ilə forumlar artıq yalnız dövlətlər arasında deyil, həm də qeyri-hökumət təşkilatları, işgüzar dairələr və digər maraqlı tərəflər arasında da geniş müzakirələrə yol açır. Forumlar həmçinin beynəlxalq ictimaiyyətə müxtəlif problemlərin həllində əməkdaşlığın vacibliyini nümayiş etdirir. Forumlar vasitəsilə qəbul edilən qərarlar və sənədlər, beynəlxalq hüququn təkmilləşdirilməsi, insan hüquqlarının müdafiəsi, və ya qlobal iqtisadiyyatın stabilizasiyası kimi vacib məsələlərə töhfə verir. Həmçinin, forumlar dövlətlərə beynəlxalq münasibətlərdə sülh və qarşılıqlı hörmət prinsiplərinə əsaslanan yanaşmaların təbliğinə imkan yaradır.
Beynəlxalq məsələlərə yanaşmanın formalaşmasında forumların rolu danılmazdır. Bu platformalar dövlətlər arasında dialoq və əməkdaşlığı təşviq edərək qlobal məsələlərin müzakirəsinə imkan yaradır. Forumlar beynəlxalq hüququn inkişafını dəstəkləyir, həmçinin müxtəlif ölkələrin və təşkilatların öz maraqlarını və mövqelərini ortaya qoymasına şərait yaradır. Nəticədə, forumlar yalnız problemləri müzakirə etmək deyil, həm də müsbət nəticələr əldə etmək üçün mühüm bir vasitədir.
Mətanət Cəfərova,
YAP-ın fəalı
