COP (Conference of the Parties) 29, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi Konvensiyasına (UNFCCC) üzv dövlətlərinin iclası olaraq, dünya miqyasında iqlim dəyişikliyinin qarşısının alınması və iqlim siyasətlərinin formalaşdırılması sahəsində mühüm bir hadisə oldu. 2024-cü ilin sonunda keçirilən bu toplantı, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qlobal məqsədlərə çatmaq üçün yeni bir mərhələnin başlanğıcını qoydu. COP 29-un əsas uğurları arasında razılaşmalar, yeni təşəbbüslər və iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün atılan mühüm addımlar yer alır. COP 29-da ən böyük irəliləyişlərdən biri, karbon ticarəti bazarlarının daha səmərəli işləməsi üçün yeni qaydaların müəyyənləşdirilməsidir. İqlim növbəsi, ölkələrə karbon emissiyalarını azaltmaq üçün bazar mexanizmlərini istifadə etməyə imkan verir. Bu, daha inkişaf etmiş iqtisadiyyatları daha səmərəli şəkildə təmiz enerji istifadə etməyə təşviq edəcək. Dünyanın müxtəlif bölgələrində fərqli iqlim təsirləri meydana çıxır. COP 29-da, inkişaf etməkdə olan ölkələrə iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşmalarını dəstəkləyən maliyyə və texnologiya yardımının artırılması ilə bağlı razılaşmalar əldə edildi. Bu,daha zəif ölkələrin iqlim dəyişikliyinin təsirlərinəqarşı daha möhkəm durmalarını təmin edəcək. COP29-da, iqlim maliyyələşdirilməsinin artırılması məsələsi mühüm müzakirə mövzusu oldu. İqlim maliyyələşdirilməsi, inkişaf etməkdə olan ölkələrin təmiz enerji və iqlimə uyğunlaşma layihələrini həyata keçirmələri üçün maliyyə resursları təmin etmək məqsədini güdür. İrəliləyiş olaraq, inkişaf etmiş ölkələr, 2025-ci ilə qədər iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə inkişaf etməkdə olan ölkələrə ildə 100 milyard dollar yardım etməyə razı oldular. COP 29, təmiz enerji innovasiyalarına böyük diqqət ayırdı. Çoxsaylı ölkələr, karbon emissiyalarını azaltmaq və təmiz enerji istehsalını artırmaq üçün yeni texnologiyaların inkişafını və tətbiqini müzakirə etdilər. Bu texnologiyaların yayılması, qlobal enerji sisteminin daha dayanıqlı və davamlı olmasına imkan verəcək. İqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə gənclərin daha fəal iştirak etməsi üçün xüsusi təşəbbüslər irəli sürüldü. Gənclər, müzakirələrə daxil edilərək, qərarların alınmasında və iqlim siyasətlərinin formalaşdırılmasında daha çox səs sahibi oldular. Bu, gələcəkdə daha güclü və kollektiv bir iqlim hərəkətinin əsasını qoyacaq. COP 29, iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün dünya dövlətləri arasında güclü əməkdaşlıq və irəliləyişləri özündə birləşdirən bir platforma oldu. Yekun razılaşmalar və yeni təşəbbüslər, gələcəkdə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin daha effektiv və qlobal səviyyədə davam etdirilməsini təmin edəcək. Lakin, qarşıda hələ çox iş var. COP 29-un əldə etdiyi uğurlar, yalnız başlanğıc nöqtəsidir. İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, dünya üzrə hər bir fərdin və dövlətin qarşısında duran ən böyük vəzifə olaraq qalır.
Rüstəmov Bəhruz,
YAP-ın fəalı
