30 illik işğal dövrü Azərbaycan tarixində ən ağrılı və kədərli səhifələrdən biridir. Bu dövr yalnız torpaqların itirilməsi ilə deyil, həm də insanların doğma yurdlarından didərgin düşməsi, ailələrin parçalanması, mədəni və tarixi irsimizin sistemli şəkildə məhv edilməsi ilə yadda qalmışdır. Ermənistanın işğalı nəticəsində Qarabağda və ətraf rayonlarda yüzlərlə şəhər və kənd yerlə-yeksan edilmiş, məktəblər, xəstəxanalar, məscidlər, muzeylər və digər mülki obyektlər dağıdılmışdır. Minlərlə vətəndaşımız şəhid olmuş, on minlərlə insan əlil qalmış, milyonlarla soydaşımız məcburi köçkün həyatına məhkum edilmişdir. İşğalın yalnız hərbi və siyasi tərəfləri yox idi – bu, həm də milli kimliyə qarşı yönəlmiş bir təcavüz idi. Qədim abidələrimiz ya tamamilə məhv edilmiş, ya da saxtalaşdırılaraq başqa millətlərin adına çıxarılmışdır. Məscidlərimizdə heyvanlar saxlanılması kimi təhqiramiz hallar baş vermiş, xalqımızın tarixi və dini dəyərlərinə qarşı kobud hörmətsizliklər nümayiş etdirilmişdir. Bu, beynəlxalq hüququn kobud şəkildə pozulması idi və təəssüf ki, bu illər ərzində dünya birliyi susqun qalmış, ədalət öz yerini tapmamışdı. Bu ağır dövrdə Azərbaycan xalqı heç vaxt ümidini itirmədi. Hər zaman torpaqlarına qayıdacağına inandı, bu inamla yaşadı, mübarizə apardı. Xalq və dövlət daim işğal olunmuş torpaqların azad olunmasını özünün əsas milli hədəfi kimi müəyyənləşdirdi. Ordu quruculuğuna xüsusi diqqət yetirildi, beynəlxalq arenada haqq səsimiz ucaldıldı, diplomatik səylər davam etdirildi.
Nəhayət, 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə böyük bir zəfərə imza atdı. Bu müharibə nəticəsində Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa olundu. Qarabağda üçrəngli bayrağımız yenidən dalğalandı. Bu, təkcə hərbi qələbə deyil, həm də tarixi ədalətin bərpası idi. Bu zəfər uğrunda şəhid olan qəhrəmanlarımızın canı, qazilərimizin qanı bahasına başa gəldi. Lakin iş bununla bitmir. Azad edilmiş torpaqlarda həyat yenidən qurulmalı, infrastruktur bərpa olunmalı, mədəni irs dirçəldilməli, iqtisadiyyat canlandırılmalı və insanlar doğma yurdlarına qaytarılmalıdır. Bərpa və yenidənqurma işləri böyük bir səbr, əmək və zaman tələb edir. Bu, sadəcə fiziki tikinti deyil – bu, həm də milli yaddaşın və ruhun bərpasıdır.
Biz bu gün azadlığın nə qədər qiymətli olduğunu daha dərindən anlayırıq. Torpaqlarımız uğrunda canından keçən hər bir şəhidin adı daim yaddaşımızda qalmalıdır. Onların xatirəsi qarşısında borcumuz, bu torpaqları qorumaq və gələcək nəsillərə daha güclü, daha inkişaf etmiş Azərbaycan miras qoymaqdır.
Biz 30 illik işğalı unutmamalıyıq, çünki bu, təkcə bir tarixi fakt deyil – bu, xalqımızın izzəti, dözümü, vətən sevgisi və birlik ruhunun simvoludur. Unutmamalıyıq ki, unutmaq təkrarlanmaq riskini doğurur. Biz unutmadan, öyrənərək, güclənərək və daha da irəliləyərək tariximizin bu səhifəsini gələcəyə düzgün şəkildə daşımalıyıq. Bu, həm tarix qarşısında, həm də gələcək nəsillər qarşısında məsuliyyətimizdir.
Aida Əliyeva,
YAP Xəzər rayon təşkilatının məsləhətçisi
