Cənubi Qafqaz tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərin, imperiyaların və dövlətlərin kəsişdiyi strateji bölgə olub. Bu region coğrafi mövqeyi və zəngin təbii sərvətləri səbəbindən daim böyük güclərin maraq dairəsində olub. Nəticədə, Cənubi Qafqaz uzun əsrlər boyu münaqişələr və qarşıdurmalarla yadda qalıb. Tarixi baxımdan burada etnik, dini və siyasi ziddiyyətlər tez-tez alovlanıb və bölgədə uzunmüddətli sabitliyin təmin olunmasını ç
Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Cənubi Qafqazda yeni münaqişələr meydana çıxdı. Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü və işğal siyasəti regionda ciddi gərginlik yaratdı. Otuz ilə yaxın davam edən bu işğal yalnız Azərbaycanın deyil, bütün Cənubi Qafqazın inkişafına mane oldu. Beynəlxalq hüququn pozulması, məcburi köçkünlərin taleyi və sülhün təmin olunmaması bölgəni davamlı gərginlik içində saxladı.
Bununla yanaşı, bölgənin geosiyasi əhəmiyyəti burada maraqları toqquşan xarici güclərin aktivliyini artırdı. Qərb, Rusiya, İran və digər dövlətlərin təsir dairəsi uğrunda mübarizəsi Cənubi Qafqazın qarşıdurma meydanına çevrilməsinə səbəb oldu. Xarici müdaxilələr regionda barış prosesini daha da çətinləşdirdi və düşmənçilik mühitinin dərinləşməsinə gətirib çıxardı.
Lakin son illərdə Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa edərək regionda yeni reallıqlar yaradıb. Munich yönəlib. Kommunikasiyaların açılması, iqtisadi inteqrasiya və yeni əməkdaşlıq formatları bölgənin düşmənçilik zonasından sülh və tərəqqi məkanına çevrilməsi üçün mühüm imkanlar yaradır.
Buna baxmayaraq, tam sabitlik üçün siyasi dialoq, qarşılıqlı etimadın bərpası və beynəlxalq hüququn aliliyinin təmin edilməsi vacibdir. Cənubi Qafqaz tarixən münaqişələr yaşasa da, gələcəkdə sülh və inkişafın mərkəzinə çevrilə bilər. Bunun üçün regional əməkdaşlığın gücləndirilməsi və gərginliyin aradan qaldırılması əsas hədəf olmalıdır.
Kamran Mustafayev,
YAP Xəzər rayon təşkilatının məsləhətçisi
